Hiện nay, nhiều ba mẹ đã tìm hiểu kiến thức và áp dụng nuôi dạy con theo phương pháp Montessori, nhằm nuôi dưỡng sự phát triển nghiêm túc, tích cực và tự chủ cho trẻ ở tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên làm thế nào để áp dụng được phương pháp Montessori trong gia đình cho trẻ? Bài viết dưới đây sẽ giúp ba mẹ hiểu hơn về phương pháp này cũng như cách áp dụng để giáo dục con trẻ.
Phương pháp Montessori là gì?
Đây là phương pháp giáo dục dựa trên cơ sở khoa học nhấn mạnh tính độc lập, tự do trong giới hạn và tôn trọng sự phát triển cả về tâm lý, thể chất và xã hội của trẻ.
Nuôi dạy con theo phương pháp Montessori chú trọng vào việc khai thác tối đa tiềm năng cá nhân của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm, không áp đặt và cũng không làm hộ trẻ. Ba mẹ cần tạo lập môi trường phù hợp với từng độ tuổi, quan sát và đưa ra gợi ý cho trẻ.
Bên cạnh đó, phương pháp này còn đề cao tính độc lập của trẻ. Trẻ sẽ được tự do lựa chọn hoạt động trải nghiệm phù hợp với năng lực cá nhân cũng như quỹ thời gian của mình.
Nguyên tắc khi nuôi dạy con theo phương pháp Montessori
Khi đã hiểu rõ được nội dung cũng như mục đích của phương pháp Montessori, ba mẹ có thể dạy con tại nhà dựa theo các nguyên tắc sau:
Tôn trọng trẻ
Phương pháp giáo dục sớm Montessori bắt nguồn từ sự tôn trọng trẻ. Mỗi một đứa đều là có những tính cách, màu sắc riêng, vì vậy ba mẹ nên tôn trọng sự khác biệt của trẻ. Hãy trao cho con quyền được tự do lựa chọn hoạt động theo năng lực cá nhân. Việc tôn trọng trẻ chính là cách ba mẹ dạy cho con học cách lịch sự, biết tôn trọng mọi người xung quanh.
Trẻ được tự do lựa chọn đồ chơi theo ý thích và có trách nhiệm với đồ chơi cá nhân
Ba mẹ nên thiết kế khu vực đặt đồ chơi trên kệ hoặc một góc rõ ràng để trẻ có thể dễ dàng nhìn thấy, tự chọn và dọn dẹp đồ chơi. Khu vực để đồ chơi, giáo cụ học tập cũng cần được sắp xếp một cách gọn gàng, ngăn nắp, nên chia ra các khay hoặc có vách ngăn.
Sự độc lập
Trẻ có thể tự làm được nhiều công việc phù hợp với năng lực cá nhân của con. Ba mẹ hãy tạo cho con cơ hội để con được làm một số công việc đơn giản như cất giày dép, dọn đồ chơi, đặt đồ đạc đúng chỗ. Ba mẹ không nên làm thay, nếu con tự làm sẽ giúp con tăng khả năng khám phá, ghi nhớ lâu hơn về công việc ấy. Ba mẹ không nên ép buộc con, hãy khuyến khích, quan sát và hỗ trợ khi cần thiết.
Giúp con phát triển khả năng giao tiếp
Một trong những nguyên tắc khi nuôi dạy con theo phương pháp Montessori là giao tiếp với con rõ ràng, cụ thể để giúp con học được nhiều kỹ năng ngôn ngữ. Lúc này, trẻ có thể lắng nghe và chia sẻ ý kiến cùng người khác. Ba mẹ hãy chia sẻ nhiều câu chuyện với trẻ, cùng trẻ đọc sách, sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực khi giao tiếp để con được phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất.
Hãy kiên nhẫn, yêu thương và hỗ trợ con
Việc dạy con theo phương pháp Montessori cần một quãng thời gian dài. Đôi lúc ba mẹ sẽ bị mất kiên nhẫn vào một khoản thời gian nào đó mà vô tình cáu gắt hoặc nổi giận, trách móc và thậm chí là đánh trẻ. Điều này sẽ vô tình làm con bị tổn thương. Vì thế, thay vì để bản thân rơi vào tình trạng mất kiên nhẫn, ba mẹ hãy kiềm chế cảm xúc, hỏi rõ vấn đề từ con và cùng con giải quyết.
Cách nuôi dạy con theo phương pháp Montessori tại nhà
Áp dụng phương pháp Montessori trong gia đình không phải là điều khó nhưng ba mẹ cần thực hiện trong một quãng thời gian liên tục. Sau đây là một số cách giúp bạn nuôi dạy trẻ theo phương pháp Montessori tại nhà:
Phương pháp Montessori tại nhà cho trẻ sơ sinh
Ba mẹ có thể áp dụng phương pháp Montessori trong gia đình, tạo ra môi trường phù hợp để nuôi dạy trẻ. Phòng ngủ là một không gian khá thích hợp để ba mẹ bắt đầu hướng dẫn cho trẻ theo phương pháp nay. Lúc trẻ còn trong bụng mẹ, môi trường tối và rất yên tĩnh. Vì vậy sau khi ra đời, ba mẹ cần tạo môi trường phòng ngủ của trẻ yên tĩnh để trẻ thích nghi dần với môi trường.
Khi con ngủ, ba mẹ cũng có thể bật một bài nhạc nhẹ nhàng, phù hợp để con cảm thấy dễ chịu giúp con dễ vào giấc và ngủ sâu hơn. Bên cạnh đó, phòng ngủ nên có cửa sổ để lấy ánh sáng tự nhiên. Ba mẹ nên ba mẹ có thể thiết kế không gian phòng ngủ an toàn để con được khám phá:
- Đặt một số hình ảnh, đồ vật nằm trong tầm với của con
- Sử dụng màu sắc nhẹ nhàng, phù hợp
- Ưu tiên sử dụng các vật liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên
- Có không gian để con di chuyển trong giai đoạn tập đi
- Lựa chọn giường, đệm thấp khi trẻ bắt đầu biết đi
Nuôi dạy con theo phương pháp Montessori tại nhà cho trẻ 1- 2 tuổi
Bước vào giai đoạn này, ba mẹ có thể áp dụng một số cách sau để đảm bảo con được phát triển tốt nhất:
Chuẩn bị môi trường dạy Montessori cho trẻ 1- 2 tuổi tại nhà
Để bé có thể vận động tối đa và phát triển khả năng vận động, ba mẹ hãy chuẩn bị môi trường ngoài trời an toàn, phù hợp với trẻ. Với môi trường ngoài trời kết hợp cùng với một số mô hình leo trèo, chạy nhảy sẽ giúp con phát triển tốt khả năng thể chất của mình. Ba mẹ để con tự leo trèo, chỉ quan sát và hỗ trợ khi con gặp khó khăn. Nếu con bị ngã, ba mẹ hãy khích lệ để con tự đứng lên. Đây cũng là bài học đầu đời dành cho con.
Hỗ trợ con phát triển khả năng ngôn ngữ
Ba mẹ có thể áp dụng một số cách sau để khuyến khích khả năng sử dụng ngôn ngữ của trẻ:
- Dành thời gian để đọc sách, kể chuyện hoặc nghe nhạc cùng con.
- Nói chuyện với con thường xuyên. Ba mẹ hãy dạy cho bé các bộ phận đơn giản trên cơ thể trong khi tắm hoặc giới thiệu tên một số đồ dùng khi chơi đùa cùng con.
- Chuẩn bị cho con một khu vực đọc sách riêng và đặt những cuốn sách của trẻ theo đúng vị trí.
- Học cùng con thông qua các tấm thẻ. Một số chủ đề mà con yêu thích trong giai đoạn này có thể như: màu sắc, con vật, thức ăn, phương tiện giao thông, các bộ phận trên cơ thể,…
Hãy để con cho con được làm mọi thứ
Giai đoạn này con thích làm mọi thứ, con thích khám phá và trải nghiệm để tìm ra bài học cho bản thân. Mặc khác con sẽ nghịch ngợm ném đồ và làm rơi vỡ các vật dụng. Thay vì ngăn cản hoặc quát mắng con, ba mẹ hãy quan sát kỹ từng hành động của con và hỗ trợ con lúc cần thiết.
Nuôi dạy con theo phương pháp Montessori tại nhà cho trẻ 2- 3 tuổi
Giai đoạn 2 – 3 tuổi trẻ bắt đầu khám phá nhiều hơn, khả năng sử dụng ngôn ngữ cũng tốt hơn rất nhiều. Vì vậy, ba mẹ cần chuẩn bị nhiều hơn khi dạy con bằng phương pháp Montessori, cụ thể:
Xây dựng môi trường phát triển phù hợp
Giai đoạn này trẻ cần được rèn luyện tính tự lập nhiều hơn. Với môi trường phù hợp, trẻ sẽ cảm thấy an toàn và thoải mái trải nghiệm, vui chơi, sau đây là một số cách dành cho ba mẹ:
Phòng ngủ
- Nên chuẩn bị giường thấp hoặc tấm đệm để con dễ dàng lên xuống mà không bị vấp ngã.
- Chuẩn bị các vật dụng để phân loại đồ chơi. Ba mẹ hãy hướng dẫn để con tự sắp xếp đồ chơi gọn gàng sau khi chơi xong
- Thiết kế cho con một tủ quần áo nhỏ, trước khi đi tắm, ba mẹ có thể để con tự chọn quần áo cho mình. Bên cạnh đó, ba mẹ cũng có thể tư vấn để con lựa chọn được trang phục phù hợp nhé.
Phòng tắm
Để nuôi dạy con theo phương pháp Montessori, ba mẹ cần chỉn chu đến từng chi tiết, ngay cả phòng tắm. 2 – 3 tuổi là giai đoạn ba mẹ có thể tạo cho trẻ thói quen vệ sinh cá nhân trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy. Thường xuyên hướng dẫn và nhắc nhở con đặt các vật dụng cá nhân vào đúng vị trí.
Khu vực ăn uống
Giai đoạn này con đã có thể cùng ngồi ăn uống với gia đình. Ba mẹ có thể để con ngồi cùng và được dùng bữa giống với các thành viên trong gia đình.
Cho con tham gia vào các trò chơi phát triển khả năng vận động
Ba mẹ nên dành thời gian để con có thể vui chơi vận động và khám phá thế giới xung quanh mình. Một số trò chơi theo phương pháp Montessori phù hợp với con trong giai đoạn này như:
- Trò chơi rèn kỹ năng phân loại: Phân loại các loại hạt theo màu sắc, xếp các đôi tất cùng màu,…
- Trò chơi ghép nối: Ghép các con vật giống nhau, ghép cờ với các quốc gia,…
- Rèn luyện kỹ năng sống: Cởi và gài cúc áo, tháo và thắt lại dây giày,…
- Phát triển khả năng vận động: Chơi cầu trượt, đá bóng,…
- Trò chơi phát triển ngôn ngữ: Hát, đọc thơ, đọc vè, đoán vật,..
Nuôi dạy con theo phương pháp Montessori tại nhà cho trẻ 3- 6 tuổi
Giai đoạn này trẻ sẽ bắt đầu hành trình học tập đầu đời của mình. Tại các trường Mầm non hiện nay đa số đều áp dụng phương pháp Montessori vào quá trình giáo dục trẻ. Lúc này, ba mẹ nên có sự phối hợp với nhà trường để đảm bảo quá trình phát triển toàn diện của trẻ bằng cách:
Xây dựng môi trường Montessori tại nhà cho trẻ 3- 6 tuổi
Ba mẹ có thể giúp con cũng cố những kiến thức đã học ở trường tại nhà bằng cách cùng con thực hành các kỹ năng hàng ngày. Một số hoạt động cụ thể ba mẹ có thể áp dụng cho trẻ như: dọn dẹp đồ chơi, sắp xếp đồ dùng cá nhân, đọc sách, vẽ tranh,… Ba mẹ nên thiết kế cho con một góc học tập phù hợp với sở thích cá nhân của bé.
Thiết kế một số trò chơi phù hợp
Một số trò chơi ba mẹ có thể thiết kế để giúp con rèn luyện tính khéo léo, tăng khả năng tập trung và phát triển trí não toàn diện như:
- Cho con chơi với đất nặn để rèn khả năng tập trung, phát triển khả năng vận động của đôi bàn tay.
- Vệ sinh đồ chơi: Hoạt động này sẽ giúp con có ý thức giữ gìn, yêu quý và bảo vệ món đồ chơi của mình.
- Cho trẻ gắp ra củ quả. Hoạt động này không chỉ giúp trẻ rèn luyện khả năng khéo léo của đôi tay mà còn nhận biết thêm nhiều loại rau củ quả cùng màu sắc đặc trưng của chúng.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin liên quan đến vấn đề nuôi dạy con theo phương pháp Montessori tại nhà. Để có thể áp dụng phương pháp Montessori hiệu quả ngay tại nhà cho con, ba mẹ nên tìm hiểu và lựa chọn được một ngôi trường phù hợp. Từ đó hình thành mối liên kết hiệu quả giữa giáo viên và phụ huynh. Sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường chính là cách tốt nhất để giúp trẻ được phát triển toàn diện.
Thấu hiểu những năm tháng đầu đời có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc ươm mầm nhân cách và vun bồi hành trang cho trẻ bước vào các cấp học tiếp theo, đội ngũ chuyên gia giáo dục tại Pathway Tuệ Đức đã xây dựng và phát triển chương trình Mont. Tuệ Đức dành riêng cho bậc học Mầm non.
Trong môi trường Mont. Tuệ Đức, mỗi bạn nhỏ đều được tôn trọng cá tính, tâm sinh lý và chú trọng phát triển năng khiếu tự nhiên. Trẻ được tự do lựa chọn chủ đề mà mình muốn khám phá và phát triển năng lực theo nhịp độ của riêng mình. Hơn thế nữa, Mont. Tuệ Đức đề cao tinh thần tự do trong trách nhiệm, yêu thương và luôn tôn trọng nhằm bồi đắp cho trẻ ý thức tự giác, biết yêu thương, tôn trọng mọi người.
Mọi thông tin về chương trình học cũng như quy trình tuyển sinh, ba mẹ có thể truy cập vào địa chỉ: https://pathway.edu.vn/
Hoặc liên hệ tại:
- Văn phòng Tuệ Đức trung tâm: 111 Lương Định Của, P. An Khánh, TP. Thủ Đức, TP. HCM
- Điện thoại: 19006462
- Email: info@pathway.edu.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/HethongtruongTueDuc
KẾT NỐI CÙNG PATHWAY TUỆ ĐỨC