Stem và steam trong giáo dục: Hiểu để chọn đúng cho trẻ

STEM và STEAM là hai phương pháp giáo dục hiện đại đang được nhiều trường áp dụng. Cùng tìm hiểu sự khác biệt, đặc trưng của mỗi phương pháp, và cách Pathway School ứng dụng hiệu quả trong chương trình học.

1. Định nghĩa và đặc trưng của STEM

STEM là viết tắt của bốn lĩnh vực: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Đây là một phương pháp giáo dục hiện đại, nhấn mạnh việc tích hợp các môn học kỹ thuật theo hướng thực hành, trải nghiệm, nhằm giúp học sinh:

Phát triển tư duy logic, giải quyết vấn đề
Áp dụng kiến thức vào thực tiễn
Rèn luyện kỹ năng công nghệ và kỹ thuật cơ bản

Đặc trưng:

Tập trung vào tư duy phân tích – logic
Khuyến khích học sinh tham gia các dự án kỹ thuật, lập trình, robot
Các hoạt động chủ yếu mang tính khoa học – công nghệ – toán học

STEM thường phù hợp với học sinh yêu thích logic, phân tích và các môn tự nhiên, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị kỹ năng cho thế giới nghề nghiệp hiện đại.

2. Định nghĩa và đặc trưng của STEAM

STEAM là phiên bản mở rộng của STEM, trong đó thêm chữ “A” – viết tắt của Arts (Nghệ thuật). Sự bổ sung này mang tính đột phá, tạo nên sự cân bằng giữa tư duy logic và tư duy sáng tạo trong giáo dục.

Đặc trưng:

Kết hợp nghệ thuật và thiết kế vào các hoạt động khoa học, kỹ thuật
Khuyến khích sáng tạo, trình bày ý tưởng qua hội họa, âm nhạc, kể chuyện số
Cân bằng giữa tư duy trái não (sáng tạo) và phải não (phân tích)

Phương pháp này giúp trẻ không chỉ hiểu kiến thức mà còn biết trình bày, sáng tạo giải pháp và tiếp cận thế giới đa chiều, linh hoạt hơn.

3. Phân biệt STEM và STEAM chuẩn nhất

Tiêu chí	STEM	STEAM
Viết tắt	Science – Technology – Engineering – Math	Science – Technology – Engineering – Arts – Math
Mục tiêu	Phát triển tư duy logic, kỹ thuật	Phát triển tư duy toàn diện, sáng tạo
Thành phần nghệ thuật	Không có	Có – thêm yếu tố Nghệ thuật và Cảm xúc
Phù hợp với học sinh	Yêu thích công nghệ, toán học	Yêu thích sáng tạo, tư duy hình ảnh, thẩm mỹ
Ứng dụng thực tiễn	Kỹ thuật, lập trình, công nghệ	Sáng tạo sản phẩm đa dạng, thuyết trình, kể chuyện

Như vậy, nếu STEM chú trọng vào việc giải quyết vấn đề kỹ thuật, thì STEAM nhấn mạnh việc sáng tạo giải pháp có tính nghệ thuật, đồng thời giúp trẻ biểu đạt ý tưởng một cách sinh động và cảm xúc hơn.

4. STEAM tại Pathway School – Học sáng tạo, sống nhân văn

Tại Pathway School đây không chỉ là một phương pháp, mà là một triết lý giáo dục toàn diện.

Tích hợp trong chương trình học từ mầm non đến tiểu học:
Các tiết học STEAM tại Pathway giúp học sinh tiếp cận các chủ đề khoa học, công nghệ, nghệ thuật, toán học thông qua hoạt động trải nghiệm như làm mô hình, thí nghiệm, vẽ minh họa, trình bày dự án nhóm.

Phương pháp Steam tại Pathway được áp dụng thông qua các hoạt động trải nghiệm.

Học qua dự án, học qua chơi:
Trẻ không ngồi học lý thuyết đơn thuần mà được khám phá – đặt câu hỏi – tự thực hành để rút ra kiến thức. Ví dụ: khi học về nước, trẻ có thể vừa làm thí nghiệm bốc hơi, vừa vẽ vòng tuần hoàn nước, rồi hát về nước.
Tăng cường kỹ năng mềm:
Qua phương pháp này, trẻ không chỉ học kiến thức, mà còn phát triển các kỹ năng thế kỷ 21 như: giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, thậm chí là tư duy thiết kế – rất cần cho tương lai.

Hệ thống phòng học và giáo cụ STEAM tại Pathway School

Phòng học được thiết kế chuyên biệt, với khu vực mô hình, góc nghệ thuật, robot, vật liệu tự nhiên.
Giáo viên được đào tạo để tổ chức hoạt động theo hướng kích thích tư duy sáng tạo, chứ không chỉ làm theo mẫu.