Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non là gì? Gieo hạt yêu thương từ những năm tháng đầu đời

Trong hành trình khôn lớn, trẻ nhỏ không chỉ cần học chữ – số – kỹ năng vận động… mà còn cần học cả một điều vô hình mà cực kỳ quan trọng: cảm xúc.

Vậy giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non là gì? Vì sao đây lại là “chìa khóa vàng” để phát triển trí tuệ, nhân cách và mối quan hệ của trẻ ngay từ giai đoạn đầu đời? Hãy cùng tìm hiểu!

Giáo dục cảm xúc là gì?

Giáo dục cảm xúc (Emotional Education) hay trí tuệ cảm xúc (EQ – Emotional Intelligence) là quá trình giúp trẻ:

• Nhận diện và hiểu rõ cảm xúc của bản thân
• Quản lý cảm xúc một cách lành mạnh
• Thấu cảm với cảm xúc của người khác
• Xây dựng mối quan hệ tích cực và hiệu quả

Ở lứa tuổi mầm non (0–6 tuổi), trẻ bắt đầu bước vào giai đoạn hình thành nhân cách. Đây cũng là thời điểm trẻ dễ bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ nhưng chưa biết cách diễn đạt hay điều tiết phù hợp. Do đó, việc giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non là cực kỳ cần thiết để trẻ không chỉ phát triển trí tuệ mà còn phát triển tâm hồn một cách hài hòa.

Vai trò và lợi ích của giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non

Một đứa trẻ biết hiểu mình – hiểu người, biết cảm thông – sẻ chia, biết kiềm chế cảm xúc tiêu cực và phản ứng tích cực trước khó khăn… chính là thành quả lớn nhất của giáo dục cảm xúc.

Lợi ích cụ thể bao gồm:

• Tăng khả năng tự nhận thức và tự tin
• Rèn luyện khả năng kiểm soát cảm xúc như giận, buồn, lo lắng
• Cải thiện kỹ năng giao tiếp và hợp tác
• Giúp trẻ ứng phó tốt hơn với căng thẳng và mâu thuẫn
• Xây nền cho một nhân cách lành mạnh, bền vững suốt đời

Việc giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non không chỉ đến từ bài giảng lý thuyết mà đến từ trải nghiệm hàng ngày, từ những tình huống cụ thể và tương tác thực tế.

• Trò chuyện cảm xúc: hỏi trẻ “con cảm thấy sao?”, “chuyện gì khiến con buồn/vui?” để giúp trẻ tập gọi tên cảm xúc
• Sinh hoạt vòng tròn: nơi mọi cảm xúc đều được lắng nghe và tôn trọng
• Kể chuyện – chơi đóng vai: để trẻ nhập vai và học cách nhìn sự việc từ góc độ người khác
• Âm nhạc, mỹ thuật, thiền nhẹ: giúp trẻ giải tỏa cảm xúc, điều hòa tinh thần
• Hoạt động nhóm và bạn đồng hành: để học cách sống cùng, hỗ trợ, và hiểu nhau

Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non tại Pathway School 

Tại Pathway School (Hệ thống trường Pathway Tuệ Đức) mỗi ngày các con học tập và vui chơi trong môi trường giáo dục hoà hợp được kết tinh giữa chương trình Harmony SEL – Social Emotional Learning của Hoa Kỳ với Văn hóa Tỉnh thức (Mindfulness) giúp vun bồi trí thông minh cảm xúc.  

Giáo dục cảm xúc không phải là một tiết học đơn lẻ, mà được lồng ghép trong từng hoạt động vui chơi, rèn luyện mỗi ngày.

Gieo hạt từ “sinh hoạt vòng tròn” mỗi ngày

Mỗi sáng, trẻ sẽ cùng bạn bè và thầy cô ngồi vòng tròn, chia sẻ cảm xúc đầu ngày: con vui, con buồn, con mệt mỏi, con phấn khích… Tất cả cảm xúc đều được tôn trọng và lắng nghe.

Văn hóa tỉnh thức

Trẻ tham gia các hoạt động âm nhạc, nghệ thuật, thực hành tỉnh thức qua đa dạng các hoạt động tĩnh tâm khác nhau. Đặc biệt, mỗi tiếng “tiếng chuông tỉnh thức” lại vang lên một lần, nhắc các con trở về với hiện tại, làm chủ hơi thở và cảm xúc. 

Đôi bạn cùng tiến

Thầy cô ghép các bạn thành những đôi bạn cùng tiến để trẻ cùng vui chơi, sinh hoạt, cùng ăn, cùng nâng đỡ, yêu thương nhau và cùng trưởng thành mỗi ngày. 

“Bữa ăn bình an” – nơi gieo hạt nhân cách

Trước bữa ăn, các em cùng đọc lời biết ơn:“Thức ăn này là tặng phẩm của đất, trời, mưa, nắng. Con xin cảm ơn tất cả những người đã làm ra thức ăn này như: bác nông dân, người bán hàng, người nấu ăn hôm nay…” để biết sâu sắc, khắc ghi tận đáy lòng, và hành động cho xứng đáng với những điều tốt đẹp đó.  

Từ lớp Lá, trẻ tự lấy đồ ăn, đợi bạn đầy đủ mới bắt đầu, ăn xong tự rửa khay, lau bàn. Qua đó, trẻ học cách tự lập – kiên nhẫn – bình tĩnh, ngay cả khi “bụng đói sôi sùng sục”.

Kết tinh của yêu thương và thấu cảm

Giáo dục cảm xúc tại Pathway School (Hệ thống trường Pathway Tuệ Đức) không dừng lại ở hoạt động, mà còn nằm trong mọi tiếp xúc giữa trẻ với thế giới xung quanh: từ ánh mắt thầy cô, lời dạy ba mẹ, cái ôm bạn bè, đến sự chăm sóc âm thầm của cô chú lao công, bác bảo vệ.

Mỗi khoảnh khắc là một bài học cảm xúc. Mỗi lần lắng nghe là một lần lớn lên cùng cảm xúc tích cực.

Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non là gì? – Là cách ta dạy trẻ “nhận ra mình đang cảm thấy gì”, và “chọn cách phản ứng tử tế với bản thân và thế giới xung quanh”. Đó không chỉ là kỹ năng sống, mà là gốc rễ của hạnh phúc lâu dài.

Và hành trình ấy, tại Pathway School (Hệ thống trường Pathway Tuệ Đức), bắt đầu từ những điều nhỏ nhất – nhưng chạm đến trái tim lớn nhất.